De wens om van betekenis te zijn voor een kind is groot bij Nico en Gertjan, die na een grondige afweging kiezen voor pleegzorg. Je weet dat een pleegkind een rugzakje heeft, maar je weet van tevoren nooit precies hoe het gaat zijn, vertelt Nico. “Bij onze pleegzoon zijn er uitdagingen wat betreft zijn ontwikkeling en een gezond zelfbeeld. En hoewel het soms best pittig is hier thuis, proberen we hem alle steun en positieve aandacht te geven die hij verdient.”

Een derde van de pleegouders vindt het zorgen voor hun pleegkind (heel) zwaar. Lees hier over ons onderzoek onder ruim tweehonderd pleegouders. 

Zorgen voor je pleegkind én jezelf

Het doet Nico veel als hij vertelt over het opgroeien van zijn pleegzoon. “Wij gunnen onze pleegzoon alles en gaan voor hem door het vuur. Omdat hij ‘lastige kaarten’ heeft gekregen in het leven, doen wij extra ons best. Net als iedereen om hem heen eigenlijk. Het is dan des te pijnlijker om te zien dat de geboden hulp en aandacht niet altijd effect hebben. Wat je als pleegouder ook niet ‘weg kunt toveren’ is het loyaliteitsconflict dat een pleegkind ervaart. Sommige uitdagingen kun je als pleegouder simpelweg niet oplossen voor je pleegkind.”

Wij gunnen onze pleegzoon alles en gaan voor hem door het vuur.

Het goede doen voor hun pleegzoon, dat is de drijfveer van Nico en Gertjan. Maar: hoe weet je nu altijd wat het beste is? “En niet alleen dat,” zegt Nico, “want hoe blijf je tussen al die inspanningen en aandacht voor je pleegkind ook nog zelf overeind?” Als Mockingbird op hun pad komt, voelen ze direct dat de steun van een netwerk hen hierbij kan helpen.

Wat is Mockingbird?
Mockingbird is een vorm van pleegzorg waarbij pleeggezinnen uit de buurt elkaar ondersteunen. Een ervaren pleeggezin is de kartrekker van de groep. Deze zogeheten hubhome pleegouders bieden gezelligheid, ondersteuning en een luisterend oor aan de kinderen en volwassenen, zoals een opa en oma dat doen. De hubhome pleegouders zorgen er ook voor dat de pleeggezinnen samenkomen en leuke dingen met elkaar doen. Zo vinden ze herkenning en erkenning bij elkaar en bouwen ze stevige onderlinge relaties op. Bovendien kunnen kinderen bij de hubhome pleegouders logeren of met elkaar spelen. Op deze manier groeien pleegkinderen op in een ondersteunende gemeenschap van liefdevolle volwassenen die om hen geven en zich voor hen inzetten.

Nico en Gertjan zijn pleegouders bij Pactum jeugd- en opvoedhulp. Samen met regio Noord-Limburg implementeert Pactum Mockingbird.

Van zorgen naar herkenning

Het samenkomen als pleeggezinnen is zo prettig omdat iedereen weet wat pleegzorg is, en weet dat elk kind in meer of mindere mate beschadigd is, aldus Nico. “Je hoeft niks uit te leggen, je hoeft je niet te verontschuldigen voor gedrag van je kind en hoe jij daarmee omgaat, je wordt er niet op aangekeken en je wordt er niet voor veroordeeld. En misschien nog belangrijker: je hebt vooral niet het gevóel dat je ervoor wordt veroordeeld.”

In de constellatie hoef je niks uit te leggen.

Hoewel Nico en Gertjan ook bij hun eigen families en vrienden op veel steun kunnen rekenen, en hun pleegzoon vrijwel nooit ingewikkeld gedrag laat zien bij anderen thuis, merken ze toch grote verschillen met de Mockingbird constellatie. “Bij onze eigen families zijn we soms wat meer op onze hoede en verontschuldigen we ons wat sneller. Maar als je onder andere pleeggezinnen bent, zijn die zorgen er niet.”

Welkome plek bij hubhome

Nico is dan ook vol lof over hubhome pleegouders Angelieke en Jos, die volgens hem niet alleen door de wol geverfd zijn, maar ook ontzettend betrokken, lief en eager om te helpen. “Toen onze pleegzoon daar voor het eerst ging logeren, zei Angelieke: ‘Het komt wel goed, en zo niet, dan komt het ook wel weer goed. Dat zijn we wel gewend.’”

De hubhome pleegouders weten goed hoe ze met hem moeten omgaan.

Angelieke en Jos staan met veel liefde klaar voor het gezin van Nico, en de vier andere pleeggezinnen in het netwerk. “We voelen ons niet bezwaard om hen te vragen om onze pleegzoon even uit school te halen als wij een afspraak hebben”, legt Nico uit. “En we hoeven ze ook niet van tevoren te waarschuwen dat hij wel eens ruzie kan krijgen als hij met andere kinderen speelt; zij weten dat en weten hoe ze ermee om moeten gaan. Dit geeft ons een enorm gevoel van lastenverlichting en vrijheid. Het is echt de eerste keer dat we dit zo ervaren.”

Positieve effecten op pleegzoon

Ook voor de pleegzoon van Nico en Gertjan is Mockingbird een verrijking. Naast de vaste maandelijkse bijeenkomst gaat hij minstens één keer per maand spelen of logeren bij het hubhome. “Hij heeft vriendschap gesloten met de pleegzoon van Jos en Angelieke. Vaak gaat dat goed, en soms ook niet. Het is voor hem dan heel prettig om te merken dat hij niet de enige is voor wie sociale interactie lastig kan zijn. Het ligt dus niet alleen aan hem. Hij voelt zich niet meer de uitzondering.”

Dat de kinderen van verschillende leeftijden zijn, vindt Nico een mooi kenmerk van Mockingbird. Toen een achttienjarige jongedame uit de constellatie kwam oppassen op hun pleegzoon, kon hij zich enorm aan haar optrekken. “Het was voor hem een verademing toen zij vertelde dat ze haar moeder niet meer zag en waarom. Ineens kon hij met iemand die in eenzelfde soort situatie zit praten over zijn eigen ervaringen – hoewel hij z’n familie wel gewoon ziet. En net als hij heeft dit meisje twee pleegvaders. Toen ze vertelde hoe ze daar positief mee omging was hij echt dolgelukkig, hij kreeg ineens een heel nieuw perspectief. Die herkenning doet echt wat met hem.”

Het is voor onze pleegzoon heel prettig om te merken dat hij niet de enige is voor wie sociale interactie lastig kan zijn.

Lichtpuntjes

Hoewel de constellatie nog maar iets langer dan een halfjaar draait, merkt Nico dat zijn pleegzoon wat anders naar de situatie gaat kijken. “Het doet hem goed dat hij ziet dat er ook bij andere kinderen van alles aan de hand is, maar dat ook die kinderen gewoon meedoen en opgroeien tot jongvolwassenen die hun zaakjes wel min of meer op de rit hebben, zoals het meisje dat kwam oppassen. Als pleegouders zeggen we dit natuurlijk ook tegen hem, en we lezen ook voor uit speciale pleegzorgboekjes, maar het is toch anders dan het daadwerkelijk zien en meemaken. Mockingbird zorgt voor de lichtpuntjes, niet alleen bij onze pleegzoon maar zeker ook bij onszelf.”

Lees meer interviews vanuit de Mockingbird constellaties:
– “Als beginnend pleegouder is de steun vanuit Mockingbird onmisbaar”
– “Logeren is niet vanzelfsprekend voor pleegkinderen, maar wel heel waardevol”

Constellaties Ervaringen pleeggezinnen