Onderling begrip is een groot voordeel van de constellatie, zo vertelt Robert. En dat is niet vanzelfsprekend. ‘Niet iedereen begrijpt hoe pleegzorg in elkaar zit. Hoe begripvol familie en vrienden ook zijn, ik moet aan hen toch meer uitleggen dan aan andere pleegouders. Dat is ook logisch. Binnen de constellatie hoef ik weinig uit te leggen. Andere pleegouders zitten met dezelfde dingen.’

Dat is meteen ook het grootste verschil met ‘gewone pleegzorg’: Robert heeft veel meer contact met andere pleeggezinnen. ‘Er worden wel koffie-ochtenden georganiseerd, maar daar gingen wij niet vaak naar toe. Nu zien we ook andere pleegouders, maar het is een hele ongedwongen setting. We doen leuke dingen, eten met elkaar, kinderen uit verschillende gezinnen spelen samen. Er is alle ruimte om ervaringen te delen, maar het hoeft niet. Dat helpt. We zijn een soort community, zo voelt het een beetje.’

Iedereen hoort erbij

Een Mockingbird constellatie bestaat uit een netwerk van zes tot tien pleeggezinnen en een ‘hubhome’ gezin. Het woord constellatie is niet toevallig gekozen. In het heelal bestaat een constellatie uit sterren, satellieten en andere hemellichamen die zich op een specifieke manier tot elkaar verhouden en bewegen. Bekende constellaties zijn bijvoorbeeld sterrenbeelden, die als geheel dus meer zijn dan de afzonderlijke sterren. Zo is dat bij Mockingbird ook: de kracht van een constellatie zijn de onderlinge relaties tussen de pleeggezinnen. Pleegouders ervaren daardoor steun, pleegkinderen herkenning en erkenning. Robert: ‘Op school zijn mijn zoons ‘pleegkinderen’, binnen de constellatie doet dat er niet toe. Er wordt ook nooit naar gevraagd. Iedereen hoort er gewoon bij.’

Onze kinderen vragen regelmatig: ‘Is er al bijna weer een bijeenkomst?

Over je grens gaan

Het hubhome gezin is de spil van een constellatie. De hubhome pleegouders zijn doorgaans ervaren pleegouders. Ze organiseren gezamenlijke bijeenkomsten en zorgen actief voor onderlinge uitwisseling van kennis en ervaring. Ook voorzien zij in een logeerplek voor kinderen uit de deelnemende pleeggezinnen. ‘Onze kinderen hebben ook al weleens gelogeerd bij de hubhome ouders, gewoon voor de gezelligheid.’ Robert’s gezin heeft sinds ze deelnemen aan de Mockingbird constellatie nog geen crisissituatie gehad, maar de gedachte dat er dan ook een logeerplekje is, geeft veel steun. ‘Als bij een crisis een kind moet worden uitgeplaatst, weet je niet altijd waar een kind heen gaat. Dat vind ik als pleegouder heel lastig. Je wilt toch weten waar het kind terecht komt? Vaak denk ik dan: ‘dan houd ik het nog wel een dagje vol’. Het gevaar is dan dat je over je eigen grens heen gaat. Dat gebeurt binnen de constellatie minder snel omdat de kinderen dan kunnen logeren bij het hubhome. En dat is ook nog eens een vertrouwde omgeving.’

Gewoon gezellig

Die ‘vertrouwde omgeving’ wordt langzaam opgebouwd, tijdens de maandelijkse bijeenkomsten. Sommige pleegouders die interesse hebben in Mockingbird, zien daar tegenop. ‘Eerlijk is eerlijk, in het begin is het een investering. Je besteedt er 1 dagdeel in de maand aan om elkaar te leren kennen. Nu voelt dat helemaal niet meer zo. Het is gewoon gezellig, we kijken er echt naar uit. ‘Onze kinderen vragen regelmatig: ‘Is er al bijna weer een bijeenkomst? Zij hebben het ook altijd erg naar hun zin.’

De pilot draait om geven en nemen, leren van elkaar.

Spelletje spelen

De pleegzorgbegeleider is onderdeel van de constellatie. Hij of zij woont ook de bijeenkomsten bij. Dat vindt Robert ook een voordeel. ‘Een bijeenkomst is ongedwongen en in die setting krijgt de begeleider toch veel mee van hoe het met alle kinderen gaat. Een huisbezoek is vaak wat formeler. Natuurlijk doet een pleegzorgbegeleider dan ook wel eens een spelletje met een kind, maar ze komen toch om te praten. Dus stellen ze vragen.’ Roberts gezin heeft naast de pleegzorgbegeleider van de constellatie ook nog een eigen begeleider. Dat is niet altijd zo, maar Robert heeft daar op aangedrongen. ‘We hebben met haar een goede relatie en die wilden we niet verspelen. Dat leek ons ook goed voor het pleegkind. Dat vond niemand een probleem, we hebben in goed overleg besloten zij zou blijven. Ook dat is deze pilot, geven en nemen, we leren van elkaar.’

Dit interview verscheen eerder op de website van Horizon Jeugdzorg en Onderwijs.

Ervaringen pleeggezinnen Interview