Ondersteuning van hubhome pleegouders “heel waardevol” voor alleenstaande pleegmoeder Helena

Helena nodigt ons uit op haar appartement aan de rand van het dorp, waar ze samen met haar twee pleegzoons – broers van elkaar – woont. Op de galerij hangt de geur van versgebakken koeken, afkomstig van een nabijgelegen stroopwafelfabriek. Ze wijst naar de freerunhal vlakbij de flat, waar haar oudste pleegzoon lessen volgt samen met een vriendje uit de constellatie. “Omdat ik in de pleegouderraad (POR) van iHub zat, was ik al in een vroeg stadium op de hoogte van de plannen rondom Mockingbird. Het idee sprak me meteen aan; ervaringen uitwisselen met andere pleegouders was namelijk ook een van de redenen dat ik bij de POR ben gegaan. Toen bekend werd dat in mijn dorp de eerste constellatie zou komen, twijfelde ik of ik daarvoor in aanmerking zou komen omdat het eigenlijk wel prima ging met mij en mijn pleegzoon”, lacht Helena.

Twee broers in één gezin

Mockingbird is echter niet alleen voor situaties waarbij de nood hoog is. Je hart luchten en andere pleegouders een luisterend oor bieden zijn ook bijzonder waardevol. Juist omdat je dan in mindere tijden kunt terugvallen op deze relaties. En dus starten Helena en haar toen zesjarige pleegzoon hun Mockingbird avontuur, waarbij ze dus al snel vergezeld worden door het pasgeboren broertje van de pleegzoon. “De meerwaarde van twee broers die samen opgroeien in een pleeggezin leek me heel groot, en ik geloofde dat dit mijn pleegzoon goed zou doen”, blikt Helena terug. Het opvoeden van twee kinderen als alleenstaande pleegouder kan een flinke uitdaging zijn, waarbij de achtervang van de hubhome pleegouders en de andere gezinnen van grote meerwaarde zijn voor haar gezin.

Ik wilde hem een onbekend crisisgezin en daarna weer een overplaatsing naar een ander gezin besparen.

Dat Helena nu pleegouder is van twee broers had ze niet direct kunnen voorzien toen ze in 2018 begon met weekendpleegzorg, wat haar makkelijk te combineren leek met haar werk als ict-adviseur. “Pleegzorg sprak me altijd al aan. Ik ben van oorsprong verpleegkundige en heb als twintiger een tijdje ambulant voor een meisje met een handicap gezorgd. Ik vond het bijzonder om mee te maken hoe je een band opbouwt met een kind dat niet van jou is. Dat was natuurlijk werk, maar het heeft wel een zaadje geplant.” Als ze eind 2018 wordt gevraagd om tijdens de kerstvakantie voor een jongetje te zorgen, en even later blijkt dat de uithuisplaatsing langdurig wordt, besluit ze voltijd voor hem te gaan zorgen. “Ik wilde hem een onbekend crisisgezin en daarna weer een overplaatsing naar een ander gezin besparen. Ik ben een zorgmens in hart en nieren, dus pleegouder zijn brengt mij veel zingeving in het leven.”

Onverwacht effect van bijplaatsing

Helena vertelt dat haar pleegzoon erg blij is wanneer zijn pasgeboren broertje eind 2021 bij hen in het gezin komt wonen. Toch blijkt deze verandering al snel een heftig effect op hem te hebben. “Onverwerkte trauma’s gingen zijn functioneren beïnvloeden”, legt Helena uit. Sindsdien zijn ze intensief bezig met therapie en loopt er een aanvraag voor ambulante hulp. Het vraagt behoorlijk wat assertiviteit van haar als pleegouder om de juiste hulp van de grond te krijgen, mede doordat er geen budget beschikbaar is of je eerst op een lange wachtlijst moet staan. “Schrijnend,” vindt Helena, “want uiteindelijk wil niemand dat het ons als gezin níet gaat lukken.”

Relaties en uitwisseling tussen pleegouders

Helena is blij dat ze in deze woelige tijden kan terugvallen op de constellatie. “Ik ben in positieve zin verrast dat de relaties tussen ons als pleegouders zo snel zijn gegroeid. Dat zit ‘m echt in de herkenning die we bij elkaar vinden. Ook al zijn de situaties allemaal net anders, we begrijpen het. We hebben aan één woord genoeg. Binnen mijn eigen netwerk mis ik wel eens dat begrip van de complexiteit van pleegzorg; denk aan het contact met ouders of bepaald gedrag van het kind. Als je pleegzorg niet kent, zeggen die dingen je gewoon minder. Veel pleegouders zullen de standaardreacties herkennen: mensen hebben vaak veel bewondering voor wat je doet, maar kunnen op een gegeven moment ook zeggen: ‘je kunt er ook mee stoppen, hè?!’”

Ik ben in positieve zin verrast dat de relaties tussen ons als pleegouders zo snel zijn gegroeid.

Heel waardevol vindt Helena de extra avonden die rondom een bepaald thema worden georganiseerd. “Tijdens de gewone bijeenkomsten kijk je soms toch een beetje over je schouder of een van de kinderen niet meeluistert. Tijdens deze speciale avonden voor alleen de pleegouders hebben we het bijvoorbeeld over liegen en over trauma gehad. De gedragswetenschapper die daarbij was, kon alle verhalen die we met elkaar deelden vaak verhelderen vanuit een ander perspectief. Erg nuttig!”

Praktische ondersteuning door het hubhome

Ook de praktische ondersteuning in de constellatie is ontzettend belangrijk, weet Helena. Pleegkinderen en eigen kinderen uit de constellatie logeren regelmatig bij Miranda en Ron, de hubhome pleegouders. “Ik ervaar geen drempel om Miranda en Ron om hulp te vragen”, vertelt Helena. “Ze zitten in mijn beleving tussen een professionele hulpverlener en iemand uit je eigen netwerk in. Hoewel er grenzen zijn aan wat je de hubhome pleegouders kunt vragen en ze altijd kunnen aangeven dat het even niet uitkomt, staan ze voor je klaar. Eigenlijk hoe het in een gewone familie ook gaat met bijvoorbeeld een opa en oma.”

Toen haar moeder nog niet zo lang geleden haar heup had gebroken bijvoorbeeld, kon Helena haar pleegzoons die avond direct even bij Miranda brengen, zodat ze naar het ziekenhuis kon. “Het is heel handig en fijn dat je zo dicht bij elkaar in de buurt woont. Voor de kinderen zijn de hubhome pleegouders vertrouwd; en op hun beurt kennen de hubhome pleegouders de kinderen en hun rugzakjes.”

Pleegkinderen en eigen kinderen uit de constellatie logeren regelmatig bij de hubhome pleegouders.

Kleine feestjes voor kinderen

Ook vertelt Helena dat ze een tijd lang kon rekenen op de meer dan welkome hulp van Miranda bij het naar school brengen van haar pleegzoon, die daar grote moeite mee had. “Doordat ze elkaar kennen en Miranda inzicht heeft in uitdagend gedrag bij pleegkinderen, kon ze de juiste dingen zeggen en doen. Deze hulp, maar ook de onderlinge herkenning, is heel ondersteunend. Voor mij en ik denk ook voor veel andere pleeggezinnen. En voor de kinderen is een constellatie gewoon ontzettend leuk, als ik zie hoe alle leeftijden met elkaar mixen. De bijeenkomsten zijn kleine feestjes, waar mijn oudste pleegzoon graag naartoe gaat. Uiteraard komt de dreumes ook geen aandacht tekort, hij windt iedereen om zijn vinger.”

Ouders goed betrekken

Helena hecht veel waarde aan een goede relatie met de ouders van haar pleegzoons. “Hun moeder heeft me destijds zelf gevraagd of ik ook de baby in huis wilde nemen, mocht het tot een uithuisplaatsing komen”, vertelt ze. Ook gunt ze ouders continuïteit. “Net als pleegouders hebben zij vaak met wisselende hulpverleners te maken. Ik had al jaren een goede band met mijn pleegzorgbegeleider en ook voor ouders en de kinderen was hij een vast gezicht. Dus toen ik bij de constellatie ging, heb ik er heel bewust voor gekozen om hierin niks te veranderen. Het is fijn dat gezinnen in een constellatie kunnen kiezen of ze hun eigen pleegzorgbegeleider houden of overstappen op de vaste Mockingbird begeleider, die ook bij de maandelijkse constellatiebijeenkomsten is.”

Helena vindt het belangrijk dat ouders goed betrokken worden bij de constellatie “Dat zou bijvoorbeeld kunnen met een jaarlijkse barbecue, of een ontmoeting met de hubhome pleegouders voordat een constellatie van start gaat. De hubhome pleegouders worden immers een vertrouwd adres voor hun kind. Ouders moeten daarin meegenomen worden. Ik zou het mooi vinden als we daar met Mockingbird verder in groeien. En misschien kan er wel iets ontstaan voor ouders onderling, zij krijgen zoveel op hun bordje en zouden ook steun bij elkaar kunnen vinden.”

Het is fijn dat gezinnen in een constellatie kunnen kiezen of ze hun eigen pleegzorgbegeleider houden of overstappen op de vaste Mockingbird begeleider.

Bezoekregeling bij hubhome thuis

Lange tijd heeft Helena dankbaar gebruikgemaakt van het aanbod van Miranda en Ron om de ontmoetingen tussen de ouders en kinderen in het hubhome te laten plaatsvinden. “Voorheen vonden de bezoekjes bij ons thuis plaats. Maar omdat mijn pleegzoons hun moeder niet even vaak zien, was het eigenlijk heel gunstig dat we bij het hubhome terecht konden. Zo konden we voorkomen dat een van de twee jaloers zou worden. Bovendien is het hubhome toch wat neutraler terrein, dus ook voor hun moeder was dit een prettige omgeving. En op deze manier konden we de niet zo huiselijke kantooromgeving overslaan.”

Lijm van de constellatie

Volgens Helena zijn Miranda en Ron zulke fijne hubhome pleegouders doordat ze geen one size fits all-aanpak hebben. “Ze kijken heel goed naar wat elk kind nodig heeft en proberen daarin wat te betekenen. Heel mooi om te zien!” Ze zijn bovenal de lijm van de constellatie. Dankzij huiselijkheid, vertrouwen en gezelligheid kon een heel diverse groep mensen een bijzonder soort vriendschap met elkaar ontwikkelen: op basis van herkenning en respect, bijvoorbeeld wanneer iemand iets anders aanpakt dan jij zou doen. Helena besluit: “Om zoveel verschillende redenen kun je niet altijd op je eigen netwerk terugvallen. En dat terwijl er zoveel op je afkomt als pleegouder. Daarom heeft een Mockingbird constellatie in mijn ervaring echt meerwaarde binnen de pleegzorg.”