Eerste maatschappelijke businesscase naar Mockingbird

De pleegzorg in Nederland kampt met flinke uitdagingen en Mockingbird heeft de potentie om positieve verandering teweeg te brengen en pleegzorgplaatsingen te stabiliseren. Deze potentie om de kwaliteit van de jeugdzorg te verbeteren, wordt ondersteund door de analyse van AEF. Daarnaast wordt duidelijk hoe de kosten van pleegzorg op basis van Mockingbird zich verhouden tot de huidige pleegzorgkosten, en worden aandachtspunten voor de uitrol meegegeven.

Pleegzorg als onderdeel van de zorg voor uit huis geplaatste kinderen en jongeren

De helft van de kinderen die tijdelijk niet thuis kan wonen, verblijft in een pleeggezin. Van alle soorten jeugdzorg met verblijf komt pleegzorg het dichtst in de buurt van de breed gedeelde ambitie om deze kinderen ‘zo thuis mogelijk’ te laten opgroeien.

Tegelijkertijd leven er grote zorgen over de toekomstbestendigheid van pleegzorg en de impact van de tekortkomingen hiervan op kinderen. De belangrijkste uitdagingen zijn het bestaand tekort aan pleegouders, de hoge uitstroom van pleegouders en voortijdig afgebroken plaatsingen (breakdowns). Tevens blijkt dat steeds meer jongeren met complexe problematiek in de pleegzorg terecht komen en zijn er maatschappelijke zorgen over de veiligheid in pleeggezinnen. Uit onderzoek blijkt herhaaldelijk dat de behoefte aan meer ondersteuning van pleeggezinnen groot is.

Analyse: Mockingbird draagt bij aan een stabiel en toekomstbestendig systeem

Door structureel meer steun voor pleegouders te organiseren biedt Mockingbird een antwoord op deze uitdagingen. Wanneer pleegouders zich meer gesteund voelen en kinderen meer relaties op kunnen bouwen met verschillende vertrouwde personen in het netwerk, verhoogt dit het welbevinden en draagt het bij aan de stabiliteit in pleeggezinnen. Die stabiliteit leidt tot vermindering van breakdowns en uitstroom van pleegouders, en het versterkte netwerk draagt bij aan de veiligheid in pleeggezinnen.

Deze kwaliteitsverbetering en verhoogde toekomstbestendigheid van een pleegzorgsysteem met Mockingbird aanpak worden bevestigd door de AEF analyse. Daarnaast blijkt uit een recent uitgevoerd onderzoek dat maar liefst 34 procent van de pleegouders pleegzorg als (heel) zwaar ervaart, en 56 procent van de pleegouders serieus zou overwegen zich aan te sluiten bij Mockingbird, als dit voor hen beschikbaar zou zijn. Dit onderstreept de grote potentie van deze andere manier van werken.

Kosten Mockingbird

Uit de analyse – gebaseerd op de eerste prille pilots – blijkt dat de invoering van Mockingbird 13 tot 15 euro per dag per kind extra zou kosten ten opzichte van de huidige reguliere pleegzorg. Daarbij is uitgegaan van het bedrag van 52 euro per dag voor huidige pleegzorg.

Voor zorg in een gezinshuis rekent AEF met 164 euro per dag en voor een groep met 329 euro per dag. Voldoende kwalitatieve opvang in pleeggezinnen is dus niet alleen van belang om kinderen ‘zo thuis mogelijk’ te laten opgroeien, maar ook om de opvang van uit huis geplaatste jongeren betaalbaar te houden.

Dankzij deze eerste analyse zijn nu de kosten en baten op de relatief korte termijn (in de meeste gevallen tot 5 jaar) in beeld. Hieruit blijkt dat deze kosten hoger uitvallen dan de kwantificeerbare baten. Omwille van de kwantificeerbaarheid zijn langere termijn effecten en effecten die meer kwalitatief zijn van aard, in deze berekening niet meegenomen. Het gaat hierbij bijvoorbeeld om de waarde van stabiel opgroeien met alle ontwikkelkansen van dien, het verhoogd welzijn van kinderen, en toegenomen veiligheid in pleeggezinnen.

Volgende stappen

De maatschappelijke businesscase door AEF biedt relevante inzichten om het programma in deze vroege fase zo in te richten dat de Mockingbird werkwijze impact kan maken op schaal en biedt tevens handvatten voor verdere uitrol. Hierbij zetten we in op een passende balans tussen kosten en baten.

Ondersteuning Pleeggezin neemt de inzichten ter harte en blijft – samen met partners – werken aan manieren om de kosten te beperken zonder de kwaliteitsverbetering op het spel te zetten. We zetten in op vervolgonderzoek om meer grip te krijgen op de kwantitatieve en kwalitatieve baten en deze voortdurend  te blijven monitoren.

Ook blijven we samen met partners en andere stakeholders het gesprek voeren over hoe we samen de kwaliteit van de pleegzorg kunnen verbeteren en wat zo’n kwaliteitsimpuls mag kosten.

Uiteindelijk blijft ons doel immers het verbeteren van de zorg voor kwetsbare kinderen en jongeren, zodat alle pleegkinderen opgroeien in een veilige, ondersteunende gemeenschap van liefdevolle volwassenen die om hen geven en zich voor hen inzetten.

Download en lees de maatschappelijke businesscase naar Mockingbird.